DW Türkçe’den tepki çeken ‘sivil ölümleri’ analizi

Alman yayın organı DW’nin Türkçe servisinin ‘Gazze’deki sivil ölümlerine yönelik bir haberi tepki çekti. Haberde ölen sivillere yer verilmeyerek katliama kılıf aranması dikkat çekti.

İsrail-Hamas arasındaki savaş 11. güne girerken, Alman yayın organı DW’nin Türkçe servisinin Filistin’in Gazze kentindeki sivil ölümlerine yönelik bir haberi tepkilere neden oldu.

Uzman görüşlerine yer verilen haberde “Çatışmalardaki askeri faaliyetler, eylemin gerekli olup olmadığına göre savaş suçu olarak sınıflandırılıyor. Örneğin, bir okulun ya da bir apartmanın bombalanması, uluslararası hukuka göre askerî açıdan gerekli görülürse savaş suçu olarak değerlendirilmeyebiliyor” denilirken, Gazze’nin ‘dünyanın en yoğun nüfuslu bölgelerinden biri’ olduğundan bahsedildi. Haberde “Uzmanlara göre, bu nedenle Gazze’de sivil – askeri hedef ayırımını yapabilmek zor” ifadeleri kullanıldı.

‘Sivillere yönelik saldırılar her zaman savaş suçu sayılıyor mu?’ sorusuna yanıt aranan haberin önemli kısımları şu şekilde:

“Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Konseyi, Hamas terör örgütünün İsrail’e karşı düzenlediği ilk saldırıdan yalnızca üç gün sonra, bünyesindeki bağımsız bir soruşturma komisyonunun tarafların işlediği savaş suçlarına dair “kesin kanıtlar” elde ettiğini duyurdu.

Peki savaş suçları nasıl belirleniyor?

Hamas – İsrail savaşında 11. gün! Netanyahu’dan tehdit gibi uyarı

SAVAŞ SUÇLARININ TANIMI

Sivillere karşı işlenen savaş suçlarının tanımı, Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin (UCM) kurucu sözleşmesi Roma Statüsü’nün 8’inci maddesi ve 1949 tarihli Cenevre Sözleşmesi’nee dayanıyor.

Bu suçlar, çatışma sırasında genellikle sivillere yönelik olarak insani hukukun ciddi ihlali olarak tanımlanıyor.

Associated Press haber ajansına konuşan Amerikalı uluslararası hukuk uzmanı ve BM Sierra Leone Özel Mahkemesi’nin kurucu başsavcısı David Crane, “Sivillerin ve sivil nitelikteki malların, askeri bir gereklilik olmadan kasıtlı hedef alınması bir savaş suçudur” diyor. Crane, “Ve bu, uluslararası hukuka göre her iki tarafın da uyması gereken bir standart” diye de ekliyor.

Hukuktaki “savaş suçu” kavramı, “insanlığa karşı suçlar” veya “soykırım” kavramlarından farklılık gösteriyor. Savaş suçları, ülke içinde veya iki devlet arasında meydana gelen çatışmalarla sınırlıyken, insanlığa karşı suçlar ve soykırım barış zamanlarında da gerçekleşebiliyor.

SİVİLLERE YÖNELİK SALDIRILAR HER ZAMAN SAVAŞ SUÇU SAYILIYOR MU?

Bunun kısaca cevabı, hayır.

2022’de DW’ye konuşan Toronto Üniversitesi Munk Küresel İlişkiler ve Kamu Politikası Okulu’ndan Mark Kersten, “Savaş yasaları, sivilleri her zaman ölümden korumaz” demişti. Kersten, her sivil ölümünün yasa dışı sayılmadığına dikkat çekmişti.

Çatışmalardaki askeri faaliyetler, eylemin gerekli olup olmadığına göre savaş suçu olarak sınıflandırılıyor. Örneğin, bir okulun ya da bir apartmanın bombalanması, uluslararası hukuka göre askerî açıdan gerekli görülürse savaş suçu olarak değerlendirilmeyebiliyor.

İsrail ve Hamas arasındaki çatışmalar, böyle bir ayrımı uzaktan yapmanın zorluğunu ortaya koyuyor. Ayrıca Gazze, dünyanın en yoğun nüfuslu bölgelerinden biri. Uzmanlara göre, bu nedenle Gazze’de sivil – askeri hedef ayırımını yapabilmek zor.”

HABERİN TAMAMI

TEPKİ YAĞDI: ‘SİZ GOOGLE TRANSLATE MİSİNİZ?’

X’ten paylaşılan çok sayıda kullanıcı tepki gösterdi. Bazı tepkiler şu şekilde: