Doğalgaz fiyatlarında seçim vurgusu: 'Gaz alım fiyatlarında yükseliş yaşanacak'

Enerji Uzmanı Ali Arif Aktürk, uluslararası piyasada rekor kıran doğalgaz fiyatlarına işaret etti. Aktürk, Türkiye'de doğalgaz fiyatlarının artacağını vurgulayarak "Petrolün geldiği seviyelere bakılırsa, fiyatlar kısa vadede 80-85 dolara kadar gidebilir" dedi.

Ali Arif Aktürk, enerji fiyatlarındaki artışı gündemine aldı. Aktürk bu artışın Türkiye üzerindeki etkilerine de değindi. Yürürlükteki doğalgaz kontratlarındaki fiyatların 1 Ekim ve 1 Ocak 2022'de hesaplanacağını söyleyen Aktürk, "Gaz alım fiyatlarında yükseliş yaşanacağı kesin" dedi. Ali Arif Aktürk, Enerji Günlüğü'nde başlıklı yazı kaleme aldı. Aktürk yazısında doğalgaz ve petrolün uluslararası piyasalardaki durumunu ele alarak Türkiye'ye olan etkisine değindi. Aktürk'ün yazısının ilgili kısmı şu şekilde: "Uluslararası piyasalarda doğalgaz fiyatları rekorlar kırıyor. Fiyatlar üzerinde spekülatif ve maniplatif etkiler söz konusu. Özellikle Kuzey Akım 2 projesinin AB’de karar arifesinde  Rus trader’ların da spekülatif manipülatif hareketlerinin etkisinin olabileceğini düşünüyorum. Petrolün geldiği seviyelere bakılırsa, fiyatlar kısa vadede belki en fazla 80-85 dolarlara kadar gidebilir. Doğalgaz fiyatları bir şekilde bu seviyelerden her an geri dönebilir diye düşünsek de bunun zamanını tespit etmek çok zor. Enerji fiyatlarında yaşanan artışların, Türkiye’ye de büyük etkileri var. Doğalgaz ithalatının yıllık 36 milyar metreküplük kısmı uzun vadeli  kontratlarla yapılıyor. Bunlar da petrol ürünlerine endeksli kontratlar. Buradaki fiyatlar, her üç ayda bir geçmiş altı aylık petrol ürünleri fiyatlarını da içeren formüllerle güncelleniyor. Yani petroldeki artış altı ay geriden Türkiye’nin ithal ettiği gazın üçte ikilik kısmının fiyatlarına yansıyor.

"GAZ İTHALATI FATURASI ARTACAK"

Türkiye’nin yürürlükteki doğalgaz kontratlarındaki fiyatların önümüzdeki ilk hesaplama dönemi 1 Ekim, sonraki 1 Ocak 2022’de. Bu yüzden Türkiye’nin gaz alım fiyatlarında yükseliş yaşanacağı kesin. Bu arada özellikle konutlardan gelen kış aylarındaki ilave gaz talebi, hep spot sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) ile karşılanıyor. Geçtiğimiz yıllarda spot LNG fiyatları çok düşüktü. Bu sayede Türkiye ilave gaz talebini rahat bir şekilde karşıladı. Ama başta Avrupa piyasaları olmak üzere dünyadaki LNG fiyatlarının rekor seviyelere yükselmesi, LNG’deki fiyat yapısını da ekkileyecek. Bu nedenle kış döneminde LNG fiyatlarında da artış kaçınılmaz. Benim tahminin, yakın gelecekte Türkiye’nin gaz ithalatı faturasının ciddi şekilde artacağı yönünde. Gelecek üç dört ayda Türkiye’nin toplam gaz faturasında, nasıl bir kış mevsimi yaşanacağına ve Avrupa’daki mevcut yüksek fiyatların devamına bağlı olarak yüzde 30-35’lik bir artış bekliyorum. Ancak bunun iç piyasaya nasıl yansıtılacağı henüz belli değil. Bunu zamanla göreceğiz.

"KONUTLARA YANSIYACAK"

Bu arada BOTAŞ, Eylül başında sanayi ve elektrik üretimi amaçlı doğalgaz fiyatlarına zam yaptı. Konutlarda ise yapılmadı. Normal şartlar altında yurt içindeki gaz fiyatı artışları kış döneminde devam eder. Ama Türkiye’de seçimlere de çok fazla zaman kalmadığı için gaz fiyatlarındaki artışın konutlara nasıl yansıtılacağı hakkında ne desek spekülatif olur. Ama bu artışlar ister istemez konutlara da bir şekilde yansıyacak. Çünkü ithal fiyatlarındaki artışları sadece BOTAŞ’ın bilançosundan karşılamak, sübvanse etmek artık çok zor. Her ne kadar kamu sermayeli bir KİT olsa da nihayetinde o da ticari bir kuruluş. Dolayısıyla burada uluslararası piyasalardaki yükselişin yol açtığı doğalgaz fiyat artışlarının yükünü karşılamak için Hazine’den bir fon ayrılması gerekecektir."