Türkiye’nin kanayan yarası olan genç işsizler, gençlerin ikna olup içinde yer alacağı, insan odaklı ve istihdam öncelikli yeni bir kalkınma programı hazırlanmasını talep ediyor.
Genç İşsizler Platformu’nun, İstanbul Politik Araştırmalar Enstitüsü ve Friedrich Ebert Stiftung ortaklığında hazırladığı “Türkiye’de Genç İşsizliğine Yönelik Politika Önerileri” başlıklı “politika notu”, iktisadi büyümeye rağmen 2012 sonrasında işsizliğin, etkisi gittikçe artan bir sorun haline geldiğini ortaya koydu. Dr. Murat Kubilay’ın kaleme aldığı çalışmaya göre, OECD ülkeleri arasında Türkiye, genç işsizliğinde dördüncü sırada. Üstelik toplumda “ev kızı” diye tanımlanan ve işsiz sayılmayan genç kadınlarla, istatistiklerde “ücretsiz aile işçisi” olarak tanımlanan ve istihdamda sayılan kişilere rağmen durum bu kadar vahim. Raporda vurgusu yapılırken “2018’de başlamış olan ekonomik buhran işten çıkarmalara neden olmuş, genç işsizlik sorununu derinleştirmiştir” vurgusu yapılırken uygulanan ekonomik sistemin istihdamı önde tutacak şekilde yenilenmesi istendi. İşte öneriler:
4 Gençlerin ikna olup içinde yer alacağı, insan odaklı ve istihdam öncelikli yeni bir kalkınma programı hazırlanmalıdır. 4 Çağın gerekliliklerine uygun insan kaynakları değerlendirilmesi yapılması şarttır. 4 Eğitimin kalite düşüklüğü giderilmeli, lise ve ön lisans programları işgücü piyasasının ihtiyaçlarına uygun hale getirilmeli, lisans ve lisansüstü programlarda mesleğe bağlılık yaratılmalıdır.
‘KYK’LAR SİLİNMELİ
4 Mevcut genç istihdam teşvik programları genişletilmeli; yalnızca gençlere çıraklık ve stajyerlik yoluyla meslek kazandırılması veya yetilerinin geliştirilmesi kaydıyla ödenmelidir. 4 Teknolojik gelişime ayak uydurması daha kolay olan genç nesille, emeklilik haklarını 2008 öncesinde kazanmış neslin işgücü piyasasında bayrak değişimi yapmalarının önü açılmalıdır. 4 Eğitim kaynaklı giderler toplumsal çıkar şeklinde değerlendirilip kamu tarafından üstlenilmeli; mevcut Kredi Yurtlar Kurumu (KYK) borç yükü bütünüyle silinmelidir.
MESLEĞE BAĞLILIK YARATILMALI
Rapora göre eğitim, yalnızca işverenlerin beklentilerinin karşılanması için değil, aynı zamanda çalışanların kişisel tatminini de sağlayacak hale getirilmeli. İşverene değil mesleğe bağlılık yaratılması gerekiyor. Ayrıca genç kadınların ortaöğretim düzeyindeki açıköğretimleşme ile evlere hapsedilmelerine izin verilmemeli.
İSTİHDAM İÇİN ÇÖZÜM YAZILIMDA
Netaş’ın yaklaşık 40 yıl boyunca yöneticiliğini yapan Yönetim Kurulu Başkanı Müjdat Altay, teknolojideki gelişmeler ve şirketin faaliyetlerini anlattığı basın toplantısında, pandeminin her ülkenin kendi yazılım ve donanımını üretmesi gerektiğini gösterdiğini söyledi. “1981’de Netaş’ta işe başladığımdan beri teknolojiyi ülke sınırları içinde üretmeliyiz görüşüne inandım” diyen Altay, pandemi sırasında şirketlerin yüzde 90’ının evden çalışmaya geçebilmesinin altyapı açısından önemli olduğunu söyleyerek, “Burada iki bileşen var. Biri donanım biri yazılım. Donanım var ama bu yeterli değil, güçlü bir yazılım da olması lazım. Türkiye’nin yazılım gücü çok yüksek. Genç işsizliğinin önünü yazılım ihracatı ile kesebiliriz. Genç nüfusla Avrupa için bulunmaz bir nimetiz. Bugün artık evimizden bağlanarak Avrupa’ya teknoloji ihraç edebiliriz” dedi. Altay, Netaş’ın ortağı Çinli ZTE sayesinde de 5G teknolojisi için hazır olduğunu belirterek ,”ZTE, bugün dünyada en iyi 5G altyapı teknolojisi sağlayan şirket. Bize de kapılarını sonuna kadar açtı” dedi.