GEA Arama Kurtarma Ekoloji ve İnsani Yardım Grubu, deprem öncesinde, sırasında ya da enkaz altında yapılması gerekenleri sıraladı.
30 Ekim Cuma günü İzmir'in Seferihisar ilçesinde meydana gelen 6.6 büyüklüğündeki depremin hemen ardından GEA Arama Kurtarma ekibi, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) koordinasyonunda yürütülen arama kurtarma ve insani yardım çalışmalarına destek vermek üzere bölgeye ulaştı. GEA Arama Kurtarma ekibinin, Perinçek ailesini enkaz altından çıkarması medyada geniş yer bulmuştu. Tükenmez Haber'den Nilay Göl'e konuşan GEA Arama Kurtarma Takım Lideri Erkan Ataker, Perinçek ailesi ile nasıl iletişim kurduklarını ve daha sonra gelişen süreci anlattı.'ANİDEN ALDIĞIN HABER BÜTÜN HAYATINI DURDURMANA YETEBİLİR'
- Arama kurtarma ekibinin bir parçası olmak ne demek? Bir hayat yaşıyorsun ve o hayatı yaşarken aniden aldığın haber senin bütün hayatını durdurmana yetebilir. Plansız bir şekilde hayatını durduruyorsun ve her an başına gelebilir. Umut Bey (Umut Dinçşahin/ Gea Koordinatörü) ve 6 yaşındaki kızımla birlikte Karacabey'e vakit geçirmeye gidiyorduk ve bir anda kendimizi İzmir'de bulduk. İzmir depremi, ufak bir depremdi; arama kurtarma çalışmaları 3-4 günde tamamlandı. Zamanında El Salvador'a gittim, 15 gün sonra geldim. Bu ne demek? Hayatını birden kesebilecek gibi yaşıyorsun.'ANLATMASI ÇOK ZOR BİR DUYGU, LİTERATÜRDE ADI YOK'
- Arama kurtarma çalışmaları sırasında duygu durumunuzu nasıl koruyorsunuz? Felsefe çalışmak, yaşamı ve hayatı sorgulamak oradaki duygu durumunu kontrol etmeni sağlıyor. Arama kurtarma ekibinin bir parçası olarak, gücünü bir an evvel orada bir çalışma yapmak için harcıyorsun. İçeride canlı bekleyen birisini dışarı almayı başarmışsın, bu iyi bir şey, bir başarı kesinlikle. Oradaki bekleyen cana dokunma fırsatı olmuş. Ama bunun adı 'mutluluk' ya da 'gurur' değil. Anlatması çok zor olan bir duygu, literatürde adı yok.'İSTANBULLULAR OLARAK ÇOK CESUR İNSANLARIZ'
- Enkaz altında kalan depremzede hem psikolojisini hem de vücut direncini nasıl sağlam tutabilir? İstanbul'da yaşayan yurttaşlar, olası İstanbul Depremi'nde enkaz altında yardım beklerken öleceğini düşünüyor... İstanbullular olarak çok cesur insanlarız. İstanbul'da deprem olacağını biliyoruz ve İstanbul'u terk etmiyoruz. Depremin olacağını bile bile İstanbul'da durmaya devam ediyoruz, demek ki çok cesur insanlarız biz. Böyle bir şeye cesaretimiz varsa eğer, tedbir almamız gerekiyor. Evin doğru dekore edilmesi gerekiyor, afet planının olması gerekiyor, deprem çantası olması gerekiyor (altı ayda bir güncellenmeli). Ve de 'altın sandığımız' olmalı. Evet, insanların aslında bir 'altın sandığı' vardır. Hayatında çok mutlu olduğun bir anı gözünün önüne getirdiğinde seni alır daha yükseklere taşır. Enkaz altında kaldıysanız, tişörtünüzü yukarıya doğru kaldırıp tozun ağza ve burna girmesini engelleyebilirsiniz. Suyunuz yanınızdaysa ağzınızı çalkalayabilirsiniz. Bilmeliyiz ki; dünyanın herhangi bir yerinde bir deprem olduğunda Gea arama kurtarma ekibi oraya giderdi. İstanbul'da bir deprem olduysa Gea arama kurtarma ekibi enkaz altında olabilir ama dünyanın her yerinde Gea'nın dostları var ve emin ol enkaz altında kalan canlıları enkaz altından çıkarmak için ellerinden geleni yapacaklar. Enkaz altında kaldıysak, onlar gelene kadar beklememiz gerekiyor. Tilki uykusunda bekleyeceksiniz. Kendimizi yormuyoruz, enerjimizi boşa sarfetmiyoruz. Arama kurtarma ekipleri "Sesimi duyan var mı?" deyip, kocaman bir çekici alır ve oradaki betonlara iki kere vurur, durur bir daha vurur. O ritmik sesi duyduğunuz zaman elinize bir taş parçası, kemerinizin tokası, yüzüğünüz, saatiniz gibi sert bir şeyi alıp yanınızdaki bir nesneye aynı şekilde vurmalısınız. Arama kurtarma ekibi, yerini teyit etmeye çalışır ve lokasyonu bulduktan sonra kurtarma işlemi başlar.'20 SAATE YAKIN SÜREN BİR SÜREÇTİ'
- İzmir depreminde GEA ekibi olarak Perinçek ailesini enkaz altından çıkarmanız medyada geniş yer buldu. Perinçek ailesi ile nasıl iletişim kurdunuz? (telefonla, depremzedenin duvara vurması ile ya da sözel olarak) Aile ile ilk iletişimi kurduktan sonra gelişen süreç nasıl oluyor? Kaç saatinizi aldı? Arama-kurtarma ekibinin, depremzede ile kurmuş olduğu iletişimden itibaren gelişen süreci anlatır mısınız? Önce tıkırtılar geldi. Sonra İBB ile birlikte Seher'in bulunduğunu düşündüğümüz yere yandan girecek bir yer açmaya başladık. Pislikleri ve tozları temizledikten sonra içeriden bir inilti gelmeye başladı. Biraz daha toparladık, biraz daha bir şeyleri koparttık ve artık Seher'in sesini duymaya başladık. Sonrasında Seher ile konuşmaya başladık. 20 saate yakın süren bir süreçti. İçeriden bir kişiyi dışarıya sağlam çıkarmış oluncaya kadar ya da enkazdan çıkarılan kişinin hastaneden sağlam çıktığını görünceye kadar hiçbir şeye emin olamayız. Biz, Seher'in sesini duyuyoruz ama belki enkaz altında belden aşağısı bir yere sıkışmış olacak ve crush (ezilme) sendromu gelişecek. Seher, "Çocuklar yanımda" dedi ama bu çocukların sağ olduğu anlamına da gelmiyor, hayatını kaybettiği anlamına da gelmiyor. Arama kurtarma çalışmalarını en hızlı şekilde yapıyoruz, zaman kaybetmemeye çalışıyoruz. Kazazedeye ulaştığımızda, ilk temas anında hemen UMKE'yi çağırıyoruz. Türkiyede'ki prosedür bu şekilde. UMKE, kazazedeye hemen damar yolu açıyor ve serum bağıyor.TİLKİ UYKUSU NEDİR?
Tilki uykusu, uyumakla uyumamak arasını, ya da bir gözü açık uyumak gibi halleri tasvir etmek için kullanılıyor Bir ses, tıkırtı duyup hemen uyananlar için söylenmiştir.CRUSH (EZİLME) SENDROMU NEDİR?
Crush Sendromu; ezilme biçiminde yaralanma, uzun süreli sıkışma ve hareketsizlik sonucunda ortaya çıkar. Belirgin doku zedelenmesi ve kas nekrozu vardır. Kasların aşırı derecede ezilmesi, hızlı ve etkili bir tedavi uygulanmadığı durumda ölümle sonuçlanabilecek bir sürece ilerleyebilir.DEPREM ÖNCESİNDE, SIRASINDA YA DA ENKAZ ALINDA YAPILMASI GEREKENLER
GEA Arama Kurtarma Ekoloji ve İnsani Yardım Grubu, deprem öncesinde, sırasında ya da enkaz altında yapılması gerekenleri bir videoda toparladı. - Hazırlık için ne yapmalıyız? Tehlike avı yapın Deprem sırasında devrilerek, kırılarak kayıp düşmenize ve yaralanmanıza neden olabilecek eşyaları belirleyin ve doğru yerleştirin. Deprem anında devrilip çıkış yollarını kapatabilecek eşyaların yerlerini değiştirin. Eşya ve mobilyalarınızı sabitleyin. Pencere, kapı, aynalar vb. dağılma tehlikesi olan camlara cam film takın. Dolap, çekmece vb. mobilyalara kapak kilitleri takın. Yatak yakınında el feneri, düdük, ayakkabı, su bulundurun. Haberleşme planı yapın. Deprem ve afetler sonrasında sevdikleriniz ve yakınlarınızla nasıl iletişim kuracağınızı önceden planlayın. Ailenizdeki kişilerle haberleşmek için başka şehirdeki bir yakınınızı iletişim noktası olarak belirleyin. Deprem sonrasında toplanma ve buluşma noktalarınızı belirleyin. Çocuğunuzun okuldaki afet planını inceleyin. Okul yönetimi ile görüşün. Afet çantası hazırlayın. Afet çantası, deprem sonrasındaki ilk 24 saat ihtiyacınız olan şeyleri koyacağınız çantadır. Yiyecek, su, mevsimine göre kıyafet, radyo, fener, kişisel eşyalarınız, yedek anahtarlar, resmi belgelerin fotokopileri, vb. -Deprem esnasında ne yapmalıyız? Öncelikle sakin olun. En yakın ve uygun yerde cenin pozisyonu alın. Bulunduğunuz yeri sallantı durana kadar değiştirmeyin. Depreme yatakta yakalanırsanız, yataktan yuvarlanın, yatak çevresinde güvenli bir boşluk oluşacaktır. -Deprem sonrasında ne yapmalıyız? Ellerinizle vücudunuzu muayene edin. Ayakkabılarınızı giyin ve yakınlarınızı kontrol edin. Binayı en kısa sürede tahliye edin. Ailenizle belirlediğiniz buluşma noktasına gidin. Telefon yerine sms kullanın. Artçı depremlere dikkat edin. -Enkaz altında isek ne yapmalıyız? Panik yapmayın. Rastgele bağırmayın. Nefes ritminizi kontrol edin. Paniğe karşı kendinize telkin verin; yaşam umudunu koruyacak hayaller kurun. Dışarıdan gelen sesleri dinleyin ve dışarıya ses verin.
Muhabir: Alp Yanardağ
