CHP’den yandaş medyaya akıtılan kamu kaynakları için yeni hamle

Yayın tarihi: 22 Mayıs 2019 Çarşamba 10:42 am - Güncelleme: 22 Mayıs 2019 Çarşamba 10:42 am

Turkcell, Türk Telekom gibi şirketlerin, reklam bütçelerinin hangi kriterlere göre ve hangi medya kuruluşlarına akıtıldığının incelenmesi için Meclis araştırma önergesi vardı.

 

CHP İstanbul Milletvekili Erdoğan Toprak, kamu bankaları ve kamu kuruluşları ile kayyum atanarak TMSF yönetimine geçen 900’ü aşkın özel şirketin ve kredi borçları nedeniyle iktidar kontrolüne geçen Turkcell, Türk Telekom gibi şirketlerin, reklam bütçelerinin hangi kriterlere göre ve hangi medya kuruluşlarına akıtıldığının incelenmesi ve kamuoyuna açıklanması amacıyla, TBMM Başkanlığına Araştırma Önergesi verdi.

Toprak, THY uçaklarında iktidarın muhalif olarak gördüğü gazetelerin yasaklı olmasını gündeme getirerek “THY’nin, Sözcü, Cumhuriyet, Birgün, Evrensel, Milli Gazete, Yeni Asya, Korkusuz vb. gazeteleri uçaklara almadığını, ayrıca kamu bankaları, TOKİ, Emlak Konut vb. iktidara bağlı kamu kuruluşlarının gerçek tirajları gizlenen, okunmadığı için bedava dağıtılan iktidara yakın gazeteleri toplu şekilde satın aldıklarını, reklam bütçelerinin neredeyse tamamını bu yayın organlarına aktardıklarını, toplu alımlarla şişirilen sanal tiraj üzerinden de bu medya kuruluşlarına Basın İlan Kurumu’ndan resmi ilan akıtıldığını” vurguladı.

Toprak; halkın vergileri ve elektrik faturalarıyla finanse edilen TRT başta olmak üzere, milletin ve hazinenin parasıyla ayakta duran kamu bankaları ve kuruluşlarının, iktidara yakın medyayı ayakta tutmak için seferber edildiğini ifade ederek şunları dile getirdi;

“Kredi borçları karşılığında Ziraat Bankası yönetimine geçen Turkcell, hazine ve alacaklı bankaların yönetimine geçen Türk Telekom gibi dev reklam bütçesine sahip telekomünikasyon kuruluşları da reklam bütçelerini iktidar talimatı doğrultusunda paylaştırmakta, medyaya sansürün ve ekonomik baskının aracı haline getirilmektedir.

Kamu kaynaklarının reklamlar ve toplu gazete alımlarıyla medyaya aktarımındaki tercihler ve reklam politikası ölçütlerinin ne olduğu, hangi kriterlere göre reklam dağıtıldığının kamuoyunca bilinmesi ve gerçeklerin açığa çıkartılması için Meclis Araştırması açılmasını talep ediyoruz”.

Erdoğan Toprak ve arkadaşlarının TBMM Başkanlığı’na verdikleri Meclis Araştırması önergesi şöyle:

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞI’NA

Başta halkın vergileriyle ve elektrik faturalarına ilave edilen bedellerle finanse edilen, tamamıyla iktidarın kontrolündeki kamu yayın kuruluşu TRT olmak üzere, Türkiye medyasının yüzde 90’ı siyasi iktidar kontrolü ve baskısı altında, siyasi sansürün denetimindedir.

Kamu bankalarının yanı sıra Kayyum Yönetimi’ne devredilip, TMSF bünyesine alınan şirketlerin reklam harcamaları tamamıyla iktidar medyasına akıtılmaktadır.

Büyük bölümü bedava dağıtılan, bayi satışlarıyla ilgili gerçek bilgiler ve tiraj raporları gizlenen iktidar medyası gazetelerinin satış rakamları kâğıt üzerinde şişirilerek Basın İlan Kurumu ilanlarından ve kamu kuruluşlarının reklamlarından aldıkları paylar olması gerekenden yüksek tutulmaktadır.

Ayrıca bazı kamu kurum ve kuruluşları, binlerce gazeteyi toplu satın alarak iktidar medyasına tiraj desteği de vermektedir.

Ülkemizin bayrak taşıyıcısı THY ve yan kuruluşu Anadolu Jet, yolcularına Sözcü, Cumhuriyet, Birgün, Yeniçağ, Evrensel, Korkusuz, Milli Gazete, Yeni Asya vb. gazeteleri dağıtmamakta olup yolcuların bu gazeteleri talep etmeleri durumunda da ret cevabı verilmektedir.

THY’nin toplu gazete alımlarına mevcut gazetelerin yanında diğer gazeteleri de dahil etmesi, örneğin günde 50 sefer için 20 adet bu gazetelerden alması, bu gazetelerin satışlarına günlük 100, aylık 3 bin ilave satış getirecektir.

Bu durumda söz konusu gazetelerin hem satış geliri artacak hem de 3 bin ilave tiraj nedeniyle, Basın İlan Kurumu’nun gazete tirajlarına göre dağıttığı resmi ilanlardan alacakları pay artacaktır.

Diğer yandan GSM operatörü Turkcell, en büyük reklam bütçesine sahip kuruluşlar arasındadır. Şirket reklam bütçesini tamamıyla iktidar medyasına akıtmakta, diğer basın yayın kuruluşları reklam kampanyalarının dışında tutulmaktadır.

Türk Telekom da en büyük reklam bütçesine sahip kuruluşlardan birisi olup bu şirket de kampanyalarını tümüyle iktidar medyasına akıtmakta, diğer gazete ve televizyonları kampanyalarından dışlayarak ekonomik baskıya alet olmaktadır.

Bu örnekleri daha da çoğaltmak mümkündür. Belirtmek istediğimiz, iktidarın kamu bankalarını, kamu kurumlarını, TMSF’nin el koyduğu kayyumların yönetimindeki şirketleri, THY’yi, PTT’yi, TOKİ’yi, Emlak Konut’u, Türksat’ı, Turkcell’i, Türk Telekom’u ve kontrolleri altındaki diğer kuruluşların kaynaklarını; tirajları dibe vuran, okunmayan, bedava dağıtılan iktidar medyasına ve televizyonlarına aktararak ayakta tutmaya çalışmaktadır.

Buna karşılık, yukarıda adı geçen diğer bir grup medya kuruluşlarını ekonomik baskıyla yok ederek, basın özgürlüğünü engellemektedirler. Kamu bankaları ve kamu kurumlarının reklam ve tanıtım bütçelerinin kullanımına ilişkin kurallar belirlenmemiştir.

Yukarıda sıraladığımız tüm bu gerekçelerle, kamu kaynaklarının reklamlar aracılığıyla medyaya aktarımı ile ilgili tercih ve reklam politikası ölçütlerinin ne olduğu, reklamların tiraj, reyting, okunurluk, erişilebilirlik, etkinlik, geri dönüş vb. hangi kriterlere göre dağıtıldığının kamuoyunca bilinmesi ve bu bakımdan gerçeklerin açığa çıkartılması amacıyla, Meclis Araştırması açılması talebimizin Anayasa’nın 98 ve TBMM İç Tüzüğü’nün 104 ve 105’inci maddeleri uyarınca işleme alınması talebimizi saygılarımızla arz ederiz.