CHP Karabük Milletvekili Cevdet Akay, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda "Azerbaycan Respublicası Devlet Gümrük Komitesi’nin internet sitesini incelediğimde çok ciddi tutarlarda Türkiye üstünden İsrail’e petrol sevkiyatı görüyorum. Aşağı yukarı 12 milyon 916 bin tonluk bir petrol sevkiyatına aracılık etmişiz, varilde de 80 sent gibi bir gelir elde ediyoruz. İşlem hacmin tamamının bizden geçtiğini düşünürsek, 12 milyar dolarları bulan bir rakam var. Bu konuyla ilgili fiili ticaret olmasa bile aracılık konusu da vicdanlarımızda bir rahatsızlık yaratıyor" dedi.
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda, Ticaret Bakanlığı’nın 2025 yılı bütçesi üzerindeki görüşmeler sürüyor. Plan Bütçe Komisyonu Üyesi ve CHP Karabük Milletvekili Cevdet Akay, komisyonda yaptığı konuşmada şunları söyledi:
"Bakanlık bütçesinin büyüklüğü 56 milyar 233 milyon. Genel bütçe büyüklüğünün binde 3,81'ine tekabül ediyor. KOBİ'lerin, esnafların, ticaret erbabının, ihracatçının, sanayicinin, imalatçının ilgilenildiği konularda böyle önemli bir Bakanlık bütçesinin payının mutlaka artması gerekir. Kayıt dışı ekonomiyle mücadele rakamın azlığından, düşüklüğünden vekillerimiz bahsetti. Bunun yüzde 83 civarı personel giderine gidiyor, geri kalanı da diğer paylara ayrılmış durumda.
"TİCARET BAKANLIĞI BÜTÇESİ'NİN YÜZDE 59'UNU CARİ TRANSFERLER OLUŞTURUYOR"
Cari transferler bütçenizin yüzde 59'unu oluşturuyor, 33 milyar. Gayrimenkul sermaye üretimi gideriyle ilgili 2025 yılı için 508 milyonluk bir pay ayrılmış. Burada yapılacak yatırımın mahiyeti nedir? Uluslararası Hizmet Ticaret Genel Müdürlüğü. Haziran 2024 itibarıyla 2 milyar 841 milyonluk bir harcama var. 2025 yıl için de 7 milyar 315 milyon öngörüyorsunuz, bununla ilgili de detaylı bir açıklama verirseniz sevinirim. Serbest Bölgeler Genel Müdürlüğünde hiç ödenek yokken 2023 yılında 2 milyon 123 bin 698 TL'lik bir harcama olmuş. Dahilde işleme rejimi kapsamında yapılan ithalatın ihracat içindeki paylarında yıllar itibarıyla düşüş var; 2023'te yüzde 44 iken, 2024'te yüzde 41, 2025'te de yüzde 40,5 gibi bir oran planlanmış. Yurt dışı genel müdürlüklerine yapılması öngörülen 22 milyon liralık bir transfer görünüyor, bunun mahiyetini açıklarsanız sevinirim. Yurt dışında Ticaret Bakanlığının ne gibi bir planlaması veya yatırımı var?
"İKTİDAR YABANCI İŞÇİ İSTİHDAMINA HAZIRLIK YAPIYOR"
Yeni bir düzenleme hazırlığı var, çalışmalar devam ediyor: İthal işçilerden bahsediliyor, belirli sektörlerde, yurt dışı, yabancı kökenli kişilerin belirli alanlarda çalıştırılmasıyla ilgili. Bu konuda oda başkanlarının da rahatsızlığı olduğunu biliyorum. Önemli olan, yurt içindeki işsizlerin önce istihdama yönlendirilmesi. Âtıl iş gücü oranının yüzde 25'leri geçtiğini biliyoruz. Bu konu halkımızın vicdanında da farklı şeylere yol açabilir. Burada seçici olunacak mı, hiç bulunamadığı takdirde mi istihdam edilecek örneğin?
"İSRAİL'E PETROL SEVKİYATINA ARACILIK EDİYORUZ"
Azerbaycan Respublicası Devlet Gümrük Komitesi’nin internet sitesini incelediğimde çok ciddi tutarlarda Türkiye üstünden İsrail’e petrol sevkiyatı görüyorum. Burada, en son ekimin 3'ünde bile sevkiyat var, tankerler Toros, Dikili, Dörtyol, Derince'den geçiyor. Aşağı yukarı burada 12 milyon 916 bin tonluk bir petrol sevkiyatına aracılık etmişiz, varilde de 80 sent gibi bir gelir elde ediyoruz. Şimdi, bu rakam 80 sente vurduğunuzda, işlem hacmin tamamının bizden geçtiğini düşünürsek, 12 milyar dolarları bulan bir rakam var. Bu konuyla ilgili fiili ticaret olmasa bile aracılık konusu da vicdanlarımızda bir rahatsızlık yaratıyor. Bu konunun gözden geçirilmesini istiyorum.
"UYUŞTURUCU İLE MÜCADELEDE İLGİLİ KAYNAKLARI ARTIRIP YAKALANMAYANLARI DA YAKALAMAK LAZIM"
Uyuşturucuyla mücadelede 18,5 milyar TL gelir elde edildi diye ifade ettiniz sunumunuzda fakat yakalanmayanlar var. Örneğin piyasa değeri 400 milyon euro olan, 4 bin kilogramlık kokain taşıyan bir gemi Türkiye'den hareket etmiş, Kanarya Adaları'nın açıklarında yakalanmış, Yine, Kolombiya polisi Ekvador'dan İstanbul'a gitmekte olan bir gemide 150 kilo kokain yakalamış. Demek ki uyuşturucuyla mücadeleyle ilgili kaynakları artırıp yakalanmayanları da yakalamak lazım. Türkiye'de cirit atan uyuşturucu baronlarını artık ülkemizden geldikleri yere tekrar göndermek lazım."