Borsa’nın yüzde 10’u olmak üzere Katar’a satılan varlıklar sorgulanıyor: Ağır sonuçları olacak

2007-2009 yılları arasında Türkiye’nin Doha Büyükelçiliği görevi yapmış olan emekli büyükelçi Mithat Rende, AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Katar Emiri Şeyh Temim’le imzaladığı anlaşmayla Borsa İstanbul’un yüzde 10’luk payının Katar Yatırım Otoritesi’ne devredilmesiyle ilgili, “Bizim bilemeyeceğimiz ayrıcalıklardan da söz ediliyor” dedi. CHP’li Erdoğdu ise,  “Milli servetimizin, haraç-mezat satılmasının gelecekte çok ağır sonuçlarıyla karşılaşacağız” yorumunu yaptı.

Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamad el Sani’nin önceki gün Ankara’ya yaptığı ziyarette Türkiye ve Katar arasında imzalanan 10 anlaşma ile Borsa İstanbul’un Türkiye Varlık Fonu’na ait olan yüzde 10’luk hissesi açıklanmayan bir bedelle Katar Yatırım Otoritesi’ne devredilirken Antalya Limanı ve İstinyePark’ın yüzde 42’lik hissesi Katar Yatırım Fonu’na satıldı.

RENDE: KATAR FONLARI İSTANBUL’A YÖNLENDİRİLDİ

Öte yandan muhalefetten de anlaşmalara tepki geldi, AKP’ye şeffaflık çağrısı yapıldı. Anlaşmaları Cumhuriyet gazetesinden Hüseyin Hayatsever’e değerlendiren emekli büyükelçi Mithat Rende, Türkiye-Katar ilişkilerinin son dönemde girift bir hale geldiğine dikkat çekti.

Rende, “Doha’da büyükelçilik yaptığım dönemde Türk-Katar ticari ve ekonomik ilişkilerinin geliştirilmesi için çeşitli adımlar atıldı ve ekonomik ilişkilerde gelişme sağlandı. Ben ayrıldıktan sonra işin siyasi boyutu daha ön plana çıktı, Arap Baharı’nda iki ülke de İhvan hareketini desteledi, 2017’de Katar’a yönelik Suudi Arabistan’ın başını çektiği ambargo karşısında Türkiye’nin takındığı tutum, Türkiye-Katar Askeri İşbirliği Anlaşması’nın 24 saat içinde TBMM’den geçirilmesi, tüm bunlar ilişkilere ekonomik ve ticari boyutun yanında siyasi bir boyut kazandırdı” hatırlatmasını yaptı.

Katar’ın, Suudi Arabistan’ın başını çektiği Arap ülkelerinin ablukasıyla karşılaşmasının, Katar’ın Türkiye’deki yatırımlarını artırmasında etkili olduğuna dikkat çeken Rende, “Katar, doğalgaz ihracatı dolayısıyla büyük oranda bütçe fazlası veren bir ülke, İngiltere’de, Fransa’da, Almanya’da büyük yatırımları var. Ama Katar’ın en büyük yatırım alanlarından biri Dubai, diğeri de Beyrut’tu. Katar’ın bozulan ilişkileri ve Lübnan’ın iç siyasi durumu nedeniyle daha önce Dubai ve Beyrut’a kanalize edilen Katar fonları İstanbul’a yönlendirildi. Tabii bizim bilemeyeceğimiz kendilerine tanınan ayrıcalıklardan da söz ediliyor. Şeffaflık aranıyor, toplum bunların hangi koşullarda verildiği bilmek istiyor” ifadelerini kullandı.

CHP’Lİ ERDOĞDU: AĞIR SONUÇLARI OLACAK

CHP İstanbul Milletvekili Aykut Erdoğdu ise anlaşmaya ilişkin, “Şu anda batan geminin malları misali Türkiye’nin milli serveti yağmalanıyor. Türkiye bu gidişle Katar’ın müstemlekesi haline gelecek” derken eski Katar Büyükelçisi Mithat Rende, “Türkiye’nin yabancı sermayeye ihtiyacı var; bütün mesele yabancı sermayenin hangi koşullarda geleceği. Sıcak para girer, fakat hiç ummadığınız anda bir gecede çıkar. Asıl mesele, yatırımın istihdama yönelik alanlara kanalize edilmesinde” diye konuştu.

Erdoğdu, “Türkiye’de şu anda kur çok yüksek olduğu ve dolayısıyla Türk Lirası diğer para birimleri karşısında çok değersiz olduğu için Türk varlıkları da son derece değersiz. Katar, uluslararası arenada finansal olarak riskli ülkelerden kabul ediliyor. Milli servetimizin, döviz rezervlerimiz eriterek 70 sente muhtaç bir haldeyken haraç-mezat satılmasının gelecekte çok ağır sonuçlarıyla karşılaşacağız. Halihazırda Katar’la devam eden bir swap anlaşması var, Merkez Bankası bu yükümlülükleri karşılamakta bile zorlanıyor” dedi.

İktidarın dış finansmanda önemli ölçüde Katar’a bağımlı hale geldiğini söyleyen Erdoğdu, “Enerjide tamamen Rusya’ya bağlanmak ne kadar tehlikeliyse dış finansmanda Katar’a bağlanmak o kadar tehlikelidir” yorumunu yaptı.

“TEK ALICI KATAR”

Borsa İstanbul hisselerinin hiçbir rekabet olmadan Katar’a verildiğine dikkat çeken Erdoğdu, “Şu an Türkiye ekonomisi dibe vurmuş durumda. Daha sağlıklı sermaye gelebilecek piyasalardan para gelmediği için Türkiye’nin varlıkları yok pahasına satılıyor, batan geminin mallarına döndü. Varlığın kıymetinde satılması için rekabet olması gerekiyor. 70 sente muhtaçsınız, hiçbir ülke döviz göndermiyor, Katar tek alıcı olarak ne verirse o paraya satılmış olacak” dedi.

Borsa İstanbul’un yüzde 10 hissesine sahip olan Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası’nın (EBRD) bu hisselerini sattığını anımsatan Erdoğdu, “EBRD, etik nedenlerle hissesini sattı. Siz kör, parmağın gözüne şeklinde Halkbank davasından bir şekilde yargılanmış birini getirip Borsa İstanbul’un başına getirirseniz olacağı budur. Şu an itibarıyla Türkiye ekonomisinin çökmesinin sebebi, adalet ve demokrasinin çökmesidir. Artık kimseyi yapısal reformla kandırmanın bir anlamı yok. Türkiye’de adalet ve demokrasi restore edilmeden Türkiye ekonomisinin kurtulması mümkün değil” değerlendirmesinde bulundu.

TBMM GÜNDEMİNE TAŞINDI

CHP Grup Başkanvekili Engin Özkoç ise dünkü basın toplantısında, Digiturk ihalesini Katar’ın kazandığını anımsattı. CHP Ankara Milletvekili Ali Haydar Hakverdi de Borsa İstanbul’un yüzde 10 hissesinin Katar’a devredilmesini TBMM gündemine taşıdı. Hakverdi, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’ın yanıtlaması istemiyle verdiği soru önergesinde Katar ile imzalanan protokolün şartlarının açıklanmasını istedi.

ANLAŞMADA NELER VAR?

Türkiye ve Katar arasında çeşitli alanlarda ikili ilişkiler çerçevesinde düzenlenen “Türkiye-Katar Yüksek Stratejik Komite 6. Toplantısı” Ankara’da gerçekleşmişti. Toplantının ardından AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Katar Emiri Temim Bin Hamad Al Sani öncülüğünde Türkiye ve Katar arasında işbirliği anlaşmaları imzalanmıştı. Anlaşmalar ile Katar’dan Türkiye’ye 300 milyon dolarlık sermaye akışı gerçekleşecek. Ayrıca, yapılan anlaşmalar ile Borsa İstanbul’un yüzde 10’u Katar’ın olacak.

Atılan imzalar karşılığında şu anlaşmalar yapıldı:

• İstinye Park Hisselerinin Devrine Dair Anlaşma
• İstanbul Haliç Altın Boynuz Projesi’ne Yapılacak Potansiyel Ortak Yatırıma İlişkin Mutabakat Zaptı
• İstanbul Menkul Kıymetler Borsasından Hisse Senedi Alımına Dair Mutabakat
• Global Liman İşletmeleri ve QTerminals W.L.L Arasında Ortadoğu Antalya Liman İşletmeleri AŞ’nin Hisse Devrine ve Satın Alımına Dair Anlaşma
• Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı ve Katar Devleti Serbest Bölgeler İdaresi Arasında Serbest Bölgeler Alanında Ortak Tanıtım Faaliyetleri Hakkında Mutabakat Zaptı
• Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı ile Katar Devleti Ticaret ve Sanayi Bakanlığı Arasında Ortak Ekonomik ve Ticaret Komisyonu Kurulmasına Dair Ortak Deklarasyon
• Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Katar Devleti Hükümeti Arasında Su Yönetimi Alanında İşbirliği Mutabakat Zaptı
• Türkiye Cumhuriyeti Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Katar Devleti Maliye Bakanlığı Arasında Geliştirilmiş Ekonomik ve Mali İşbirliği Alanında Mutabakat Zaptı
• Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Katar Devleti Hükümeti Arasında Aile, Kadın ve Sosyal Hizmetler Alanlarında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptı
• Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı Diplomasi Akademisi ile Katar Devleti Dışişleri Bakanlığı Diplomasi Enstitüsü Arasında Diplomat Değişimine İlişkin Niyet Beyanı