Bolu Müzesi’ndeki heykel Yunan tanrıçası Artemis’e ait çıktı

Bolu Müzesi’nde yaklaşık 50 yıldır Roma dönemine ait kadın büstü olarak sergilenen heykelin Yunan tanrıçası Artemis’e ait olduğu tespit edildi.

Bolu Akpınar Mahallesi’nde bundan 50 yıl önce Kız Enstitüsü inşaatı için yapılan kazıda bulunan ve Roma dönemine ait olduğu belirlenen kadın büstü, Bolu Müze Müdürlüğü’ne ait müzede sergilenmeye başladı. Yakın zamanda Bolu Ticaret ve Sanayi Odası (TSO) kentteki kültürel varlıkların araştırılması ve korunması için bir heyet oluşturdu.

Heyet tarafından Bolu Müzesi’ndeki eserlere yönelik başlatılan çalışmalar sonucunda, müzede sergilenen 2 bin yıllık boyalı kadın başı heykelinin Yunan tanrıçası Artemis’in olduğu belirlendi. Yunan mitolojisi tanrıçalarından Artemis’e ait kadın başı heykelinin, yapıldığı malzeme ve boyalı bulunması açısından nadir rastlanan eserlerden olduğu kaydedildi.

Heykelle ilgili bilgi veren Düzce Konuralp Antik Tiyatro Kazı Heyeti Ekip Üyesi Arkeolog Dr. Güzin Bilir, eserin kristalli beyaz mermerden yapıldığını söyledi. Dr. Bilir, “Karşınızdaki ‘boyalı kadın başı’, vahşi doğanın, bereketin, avcılığın ve okçuluğun simgeleştirilmiş hali olan Artemis’tir. Bolu’nun doğal tabiat zenginliklerinin bir nevi kişileştirilmiş hali olan Artemis başı muhtemelen ada mermerinden veya Atina mermerinden yapılmış, oldukça üst düzey bir sanat eseridir. Kaliteliği, işçiliği ile dikkat çeken eser muhtemelen ithal olarak gelmiş, atölyesi ise güney İtalya bölgesi kökenli olabilir. Stilistik özelliklerine gelecek olursak eserin dikkat çekici noktası; yoğun boya izleri, özellikle saçlarında koyu kırmızı boyanın mevcut olmasıdır. Kızıl saç güzelliğin bir simgesi olarak görüldüğünden kadın saçları için kızıl boya tercih edilirdi.” diye konuştu.

Uluslararası anlamda özellikle arkeoloji dünyası için çok kıymetli bir heykelle karşı karşıya olduklarını kaydeden Bilir, “Yabancı turistler geldiklerinde güzel bir alanda bu Artemis heykelini görmek isteyecektir. Eserin Avrupa’da bulunan örnekleri de çok iyi müzelerde sergileniyor. Az sayıda var. Artemis başı, muhtemelen ada (paros) veya Atina mermerinden yapılmış, oldukça üst düzey bir sanat eseridir. Eserin dikkat çekici noktası, özellikle saçlarında koyu kırmızı boyanın mevcut olmasıdır. Bu heykelin hala boyalı olması, bunun kapalı alanda önemli bir kamu binasında olduğunun göstergesidir.” ifadelerini kullandı.

“AUGUSTUS DÖNEMİNDE PROPAGANDA AMAÇLI ÜRETİLMİŞ”

Güzin Bilir, heykelin ilk Roma İmparatoru Augustus döneminde propaganda amacıyla önemli kentlere gönderilmiş olabileceğini belirterek eser hakkında şunları söyledi: “Hem Klasik dönem, hem de Helenistik dönem heykeltıraşlık özelliklerini gösteren ‘eklektik’, yani karışık bir eserdir. Böyle eserler özellikle ilk Roma imparatoru Augustus döneminde propaganda amaçla üretilmiş olup Roma eyaletlerde önemli yerlere dikilmiştir.”

“DÜNYADA TEK VE BOLU’DA ÇIKARILMIŞ BİR ESER”

Bolu Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Türker Ateş de heykelin dünyada eşsiz olduğunu belirterek, heykelin çoğaltılması, markalaştırılması ve ticarete dönüştürülmesiyle ilgili Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan gerekli izinleri aldıklarını belirtti. Ateş konuşmasına şöyle devam etti: “Bu eser dünyada tek olan, eşsiz olan eserlerden. Buna ‘Unique’ deniliyor. Tek olması marka değeri oluşturuyor. Dünyada tek ve Bolu’da çıkarılmış bir eser. Bolu’nun ne kadar önemli bir yer olduğunu ve tarihinin ne kadar değerli olduğunu, Hitit döneminden bugüne kadar altımızda ne kadar eser olduğunu gösteriyor. Bu heykel, Bolu’nun Roma İmparatorluğu için ne kadar önemli olduğunun bir göstergesi. Napoli’de yapılıp buraya gönderiliyor.”