Rus yapımı Su-35 mi, ABD yapımı F-35 mi?

Sputnik’e demeç veren Rus havacılık uzmanı Pryadka, akıllardaki ‘Bir Su-35 kaç F-35’e bedel?’ sorusunu cevaplayarak, “Su-35, ünlü Su-27 uçağının en yeni modifikasyonlarından biri. Su-35, bu tür uçakların imalatında kazanılan tüm deneyimi kendisinde taşıyor. Onu F-35’le kıyaslayacak olursak, Su-35 görünmezlik özelliği olmadan üretilse de, iki, üç, hatta beş F-35 savaş uçağıyla aktif çatışma içine girebilir” dedi.

F-35 programından çıkarılması sonrası Rusya’dan Türkiye’ye Su-35 teklifi

‘SU-35 FARKLI GÖREVLERİ YERİNE GETİREBİLİR’ 

Su-35’in ayırt edici özelliğinin farklı görevleri yerine getirme kabiliyeti olduğuna dikkat çeken Pryadka, Rus uçağının havada hakimiyeti sağlamanın yanı sıra bombardıman ve taarruz uçağı olarak kullanılabileceğinin altını çizdi.

Pryadka, bu özellikler göz önüne alındığında, Su-35’in 15-20 yıl boyunca Türk askeri doktrinine uygun görevlerin tamamını yerine getirebileceğini vurguladı.

SU-35 SAVAŞ UÇAĞI ÖZELLİKLERİ NEDİR? SU-35 VS F-35 | F-35 NEDİR?

Rus devlet savunma sanayisi şirketi Rostec’in genel direktörü Sergei Chemezov, Moskova’nın Su-35 savaş uçaklarının teslimi konusunda Ankara ile bir anlaşma yapabileceğini söyledi.

Chemezov, Türkiye’nin istemesi halinde Su-35 savaş uçakları sevk etmek için çalışmalara başlamaya hazır olduklarını belirtti.

Chemezov yaptığı açıklamada, “Türk meslektaşlarımız arzu duyuyorsa, Su-35 savaş uçağı teslimatlarını yapmaya hazırız” dedi.

BENZER AÇIKLAMA DÜN DE GELMİŞTİ

Rusya Başbakan Yardımcısı Yuriy Borisov, Türkiye’ye Rus yapımı savaş uçakları teslim edilmesini içeren bir anlaşma için görüşmeler yapılmasının olası olduğunu belirtmişti.

ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon), Türkiye’nin S-400 alımından dolayı F-35 projesinden çıkarılması için sürecin başlatıldığını duyurmuştu.

‘Türkiye, F-35 yerine Rus savaş uçağı Su-57’ye yönelebilir’

AMERİKAN F-35 JETİ, RUS SU-35 İLE KARŞILAŞSA NE OLUR?

Amerikan National Interest dergisi editörlerinden Dave Majumbar, ABD’nin yeni nesil F-35 jetleri ile Rusya’nın ‘Super Flanker’ olarak da bilinen Su-35 savaş uçaklarını karşılaştırdı.

“Bir grup F-35, havada Su-35’ler ile karşılaşsa onlara karşı ne yapabilirdi?” diye soran Majumbar, F-35’lerin düşman jetlerle ‘yakın temas’ için tasarlanmadığını belirtip, sorusunu şöyle yanıtladı:

“Böyle bir karşılaşma durumunda F-35’ler güçlü bir ihtimalle rotalarını değiştirip F-22’leri yardıma çağırırdı (Zira F-22’ler özellikle havada üstünlük kazanmak için tasarlandı). Bu sırada F-35’ler de asıl görevlerini yerine getirmek için kendi yollarına giderdi.”

‘KARTLARINI DOĞRU OYNARSA SU-35 KARŞISINDA DAYANABİLİR’

Bu arada F-22’lerin yardıma yetişmemesi durumunda neler olabileceği hakkında da tahmin yürüten Majumbar, “F-35’ler kartlarını doğru oynarsa, yine de Su-35’ler karşısında dayanabilir. Ancak bunun için jetlerin sensörlerini kullanması lazım. Nitekim şansı, zayıf noktaları olan görüş mesafesine bırakmamalılar” ifadelerini kullandı.

Rus yapımı S-400 hava savunma füze sistemi ekipmanlarının Türkiye’ye teslim edilmeye başlanmasının ardından Pentagon ve Beyaz Saray ilk hamlesini yaparak Türkiye’nin F-35 programına katılımını askıya aldığını duyurdu.

1999 yılından bu yana 3. seviye (Level 3) program ortağı olan Türkiye şu ana kadar F-35’ler için yaklaşık 1.25 milyar dolar yatırım yapmıştı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, G-20 zirvesi öncesi yaptığı açıklamada “F-35 projesi için zaten 1,25 milyar doları ödedik. Eğer öyle yanlış bir hamlede bulunurlarsa meseleyi uluslararası tahkim mahkemesine götürürüz. Şimdiye kadar yaptığımız ödemeleri geri isteriz.” demiş ve “Türkiye’nin dışlandığı F-35 projesi tamamen çökmeye mahkumdur” ifadelerini kullanmıştı.

Şu an görevde olmayan ABD’nin eski Savunma Bakanı Jim Mattis, senatoya yolladığı mektupta Türkiye’nin programdan çıkarılmasının tedarik zincirince probleme yol açacağı ve maliyetlerini artıracağını belirtmiş ve Türkiye’nin alternatifsiz olmasa da kolay kolay gözden çıkarılacak bir ülke olmadığının altını çizmişti.

ABD’nin kararı sonrası gözler F-35 programında tedarikçi konumundaki Türk firmalarına çevrildi zira ABD Savunma Bakanlığı’nın satınalma, teknoloji ve lojistikten sorumlu müsteşarı Ellen Lord, Türk tedarikçilerin yaratacağı boşluğun ABD başta olmak üzere proje ortağı diğer ülkelerdeki firmalarla doldurulacağını belirtti.

Daha önce savunma ve havacılık sanayiinin büyük oyuncularından biri olan Textron’un CEO’su olan Lord, Türkiye’nin gelecek yıllardaki olası gelirleriyle birlikte programdan çıkarılmasının toplam maliyetinin 9 milyar dolara ulaşabileceğini de söyledi.

Peki F-35 programına tam 937 tür parça üreterek katkıda bulunan Türk tedarikçi firmaları hangileri ve projeye hangi ürünlerle katkıda bulunuyorlar?

F-35 savaş uçağı özellikleri nedir?

F-35 jetlerinin ana üreticisi olan ABD’li Lockheed Martin’in tedarikçileri arasında aslan payını alan firmaların başında Kale Havacılık geliyor. 5. nesil uçakların gövde, kanat ve kokpiti için 2005 yılından bu yana 500 civarı farklı parça üreten Kale, üç F-35 tipinin iniş takımları için de Kanadalı Heroux Devtek’i tek tedarikçi olarak destek veriyor. Merkezi Tuzla’daki Serbest Bölge’de olan şirket ayrıca F135’lerin motor donanımlarının üretimi amacıyla İzmir’de Amerikalı Pratt & Whitney ile bir ortak girişimin de parçası ve ilk F-35 olan AA1’de de parçası bulunan tek Türk şirketi olma özelliğine sahip.

2008 yılında projeye dahil olan TUSAŞ-TAI, F-35A uçağının en karmaşık yapısal bölümlerinden biri olan “orta gövdesi” için ABD dışında tek kaynak olarak üretim yapıyor. Ayrıca, Northrup Grumman ile birlikte dış kaplama ve silah bölmesi kapakları ile fiber hava girişi kanallarının üretimini de TUSAŞ üstleniyor.

F-35 uçağının alternatif görev ekipmanlarının yaklaşık yüzde 50’sini üreten TUSAŞ, ünlü motor üreticisi Pratt and. Whitney ile imzaladığı stratejik anlaşma doğrultusunda bakım, onarım ve modernizasyon konusunda bölgede tek tedarikçi firma olarak programda rol alıyor.

F-35 savaş uçağının temel iki bileşeni olan füze uzaktan kumanda arabirimi ve panoramik kabin ekranının elektronik kartlarının tek tedarikçisi. Ankara merkezli Aydın Yazılım ve Elektronik A.Ş. (AYESAŞ)

F-35 Elektro Optik Hedef Sistemi’nin parçası olan gelişmiş optik bileşenler için üretim yaklaşımları geliştiren ve F-35 CNI Aviyonik Elektronik Arabirim Kontrol Cihazı üzerinde. Northrop Grumman ile birlikte çalışan ASELSAN ayrıca yakın zamanda tam ölçekli üretim faaliyetlerini başlatacaktı.

2004 yılından bu yana F-35 Programı’nı destekleyen ve 2014 yılında Aselsan’ın kontrolüne geçen Ankara merkezli MIKES (Mikrodalga Elektronik Sistemler A.Ş.). British Aerospace Engineering (BAE) ve Northrop Grumman için F-35 uçak bileşenleri ve asambleleri sağlıyor.

Türkiye’deki eğitim sistemlerinde öncü rol üstlenmekteydi

ROKETSAN ve TUBITAK-SAGE birlikte, 5. nesil savaş uçağı F-35 uçağında dahili olarak kullanılacak hassas güdümlü. Stand-off Füzesi’nin (SOM) geliştirme, entegrasyon ve üretimini yürütüyor. HAVELSAN ise gelecekte Türk. F-35 Entegre Pilot ve Bakım Eğitim Merkezi (ITC) ve Türkiye’deki ilgili eğitim sistemlerinin geliştirilmesi için öncü bir rol üstlenmekteydi.

2009 yılında Lockheed Martin ile anlaşma imzalayan Alp. Havacılık ise F-35 uçak gövdesi yapısal parçaları, iniş takımı bileşenleri ve titanyum entegre kanat rotorları üretiyor.

Projenin bir diğer ortağı olan Hollandalı FOKKER ELMO ise İzmir’de bulunan tesislerinde F-35. Elektrik Kabloları ve Ara Bağlantı Sistemi’nin (EWIS) yüzde 40’ını üretmekle kalmıyor ve ayrıca tüm merkezi bölüm kablo sistemleriyle TAI’yi destekliyor.

---

Bir Su-35 kaç F-35’e bedel?