AKP emekliyi asgari ücretin altına işte böyle düşürdü

Ekonomi yazarı Prof. Dr. Aziz Çelik AKP döneminde emeklilerin nasıl yoksullaştığını paylaştığı verilerle anlattı.

Birgün yazarı Prof. Dr. Aziz Çelik bugünkü yazısında 22 yıllık AKP döneminde emeklilerin geldiği ekonomik noktayı anlattı. 20 yıl önce ortalama emekli maaşını asgari ücretin yüzde 36 üstünde olduğunu hatırlatan Çelik, bugün gelinen noktada ortalama emekli maaşının asgari ücretin yüzde 28 altına düştüğünü söyledi.

Emekli maaşlarına zamda 3 senaryo!

Prof. Dr. Aziz Çelik’in emekliler hakkında yazdığı yazısının ilgili bölümleri şu şekilde:

Emekli aylıkları 2006’da kabul edilen ve 2008’de önemli değişiklikler yapılan 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunundaki düzenlemeler nedeniyle dibe vurdu.  

Emekli aylıklarının perişanlığını ortaya koyan bir diğer veri emekli aylıklarının asgari ücrete oranıdır. 20 yıllık dönemde ortalama emekli aylıklarının ortalama net asgari ücrete oranı ciddi bicinde düştü. 2003 yılında ortalama asgari ücretin yüzde 36 üzerinde olan ortalama emekli aylıkları 2023 yılında asgari ücretin yüzde 28 altına geriledi (Grafik). Bir diğer ifadeyle 2003 yılında emekli aylıklarının asgari ücrete oranını 100 kabul edersek 2023 yılında 59’a geriledi. Emekli aylıklarının asgari ücrete göre düşüşü yüzde 41 oranında oldu. 

EMEKLİ SAYISI ARTTI AMA SGK MALİ TABLOSUNU DÜZELTİYOR

Emekli aylıkları sefalet düzeyine gerilerken SGK’nin mali durumu nedir? EYT nedeniyle emekli sayısının ciddi biçimde arttığı dikkate alınacak olursa SGK’nin mali dengesinin bozulduğu ve gelir gider farkının açıldığı düşünülebilir. Ancak öyle değil. Emeklinin durumu dibe vururken SGK’nin mali durumu iyileşiyor! Aktif-pasif oranı 1,7 (aktif sigortalılar emeklilerin 1,7 katı) gibi kritik bir düzeye düşmüş olmasına rağmen SGK’nin mali dengesi iyileşiyor. 2003 yılında SGK’nin toplam gelirlerinin toplam giderlerini karşılama oranı yüzde 67,5 iken bu oran 2023’te yüzde 97,6’ya ulaştı. Prim gelirlerin emekli aylıkları ve sağlık harcamalarını karşılama oranı 2003’te yüzde 59 iken, bu oran 2023’te yüzde 74,5’e yükseldi.  Prim gelirleri 2003’ten bu yana 56 kat artarken emeklilere yapılan ödemeler 45 kat arttı. SGK daha fazla prim topladı daha az emekli aylığı ödemesi yaptı. Böylece mali durumunu düzeltti. 

Emekli maaşlarına zamda 3 senaryo!

SORUMLU AKP ZİHNİYETİ!

Emekli aylıklarının sefalet düzeyine gerilemesinin sorumlusu AKP hükümetlerinin izlediği sosyal güvenlik politikalarıdır. 5510 sayılı Kanun bugün emeklilerin yaşadığı durumun asıl sebebidir. “Sosyal güvenlik reformu” diye yutturulan ve gerçekte bir karşı devrim olan bu kanun ile emeklilik zorlaştırıldı ve emekli aylıklarını ciddi şekilde düşürecek bir sistem getirildi. Kanun hazırlanırken emekli aylıklarının giderek asgari ücretin yarısına düşeceğini söyledik ama dinletemedik. Sendikalar da yeterince direnç gösteremedi ve kanun kabul edildi.

Emekli aylıkları nasıl bu hale geldi? Bilindiği gibi emekli aylıkları konusunda dört unsur büyük önem taşımaktadır:

1. Güncelleme katsayısı

2. Aylık bağlama oranı (ABO)

3. Aylıkların alt sınırı

4. Aylıkların artırılma yöntemi

5510 sayılı Kanun ile bunların tümü emekliler aleyhine değiştirildi.

YAZININ TAMAMI İÇİN TIKLAYIN

Kaynak: TELE1