Akademik özgürlük, öğretim üyesinin ve öğrencinin seçimlerinde, baskıdan ve korkudan uzak öğretme – öğrenme olanağına kavuşması durumu, eğitim özgürlüğüne verilen isim.

Ülkemizde akademik özgürlük var mıdır? Akademik özgürlüğünün olmamasının nedenleri nelerdir?

Maalesef, üniversitelerimizde akademik özgürlüğün varlığı tartışılır durumdadır. Bazı siyasi iktidarlar üniversitelere yönelik eğitim politikalarını neolibaral eksende yapılandırıl-maktadır. Örneğin, üniversitelerde desteklenen araştırma projeleri küresel dünyanın, emperyal güçlerin gereksinmelerini karşılar biçimdedir. Oy­sa, üniversitelerde beklenen araştırmalar ülkenin gerçek ulusal ve toplumsal çıkarlarını ele alan araştırmalar olmalıdır.

Egemen güçler tarafından sosyal alanlardaki araştırma projelerine gereken ilginin gösterilmemesi de diğer ilginç noktalardan biridir.

Elbette bu tür yaklaşımlar yüzünden ülkemiz kaybetmektedir. Ülkemizdeki sosyo-kültürel durum istenen düzeyde değildir. Böyle bir anlayışın da temel gerekçesi genel anlamda desteklenen projelerin küresel dünyanın çıkarlarına yönelik olmasıdır.

Üniversitelerde öğretim üyelerinin araştırma projelerine yeterince kaynak ayrılmadığı da belli başlı sorunlar arasında yer almaktadır. Yine, üniversitelerde bazı öğretim üyelerinin araştırma projelerinin desteklendiği, bazılarının desteklenmeyip ayrımcılık yapıldığı görülmektedir. Tabii ki böyle bir sürecin bazı öğretim üyelerinin moral ve iş doyumunu olumsuz etkilemesi kaçınılmazdır.

Akademik özgürlüğün önemi düşünüldüğünde üniversitelerde adil ve toplum gerçekleri ile uyumlu araştırmalar yapılıp yapılmadığını belirlemek için her siyasi parti bir akademik inceleme kurulu oluşturabilir.

Sonuç olarak, akademik özgürlük her toplumuz için yaşamsal öneme sahiptir. Ancak bu anlamda sorunlarımızın çözümü için çaba harcanması kaçınılmazdır. Çünkü, tekrar edecek olursak projeler küresel güçlere hizmet eder durumdadır.