ABD’den İran hamlesi: ‘Trump’ın tek taraflı uyguladığı yaptırımları geri çekiyoruz’

Amerika Birleşik Devletleri yönetimi, 2015’teki nükleer anlaşma koşullarına dönmesi durumunda İran’la yeniden masaya oturmaya hazırlanıyor.

20 Ocak’ta göreve gelen Joe Biden yönetimi, İran’la nükleer anlaşmaya yeniden dönülmesi konusunda somut adımlarını atmaya başladı.

Bu kapsamda eski Başkan Donald Trump döneminde alınan İran’a yönelik tüm Birleşmiş Milletler yaptırımlarını tekrar uygulamaya imkan tanıyan mekanizmanın (snapback) hayata geçirilmesi kararını iptal etti.

ABD’nin BM Daimi Temsilciliği, BM Güvenlik Konseyi’ne gönderdiği mektupta, Trump yönetiminin aldığı kararın iptal edildiğini bildirdi.

ABD’nin Birleşmiş Milletler Daimi Temsilci Vekili Richard Mills, Başkan Joe Biden adına BM Güvenlik Konseyi’ne gönderdiği mektupta, “ABD, bu vesile ile Trump yönetiminin 19 Eylül’de tek taraflı uygulamaya başladığı yaptırımlara yol açan üç mektubunu geri çekmiştir” ifadesini kullandı.

BM’nin İran’a 13 yıldır uyguladığı silah ambargosunu yenileme girişimleri BM Güvenlik Konseyi’nde başarısızlıkla sonuçlanan Trump yönetimi, İran’ın nükleer anlaşma kapsamındaki taahhütlerini ihlal ettiğini gerekçe göstermiş ve 20 Ağustos 2020’de BMGK’nin 2231 sayılı kararı ile kaldırılan tüm BM yaptırımların tekrar uygulanmasını sağlayan mekanizmayı (snapback) hayata geçirdiğini duyurmuştu.

ABD, BM Güvenlik Konseyi’nin diğer üyelerinin anlaşmadan çekilen bir ülkenin söz konusu mekanizmayı hayata geçiremeyeceği itirazına rağmen, İran’a yönelik BM yaptırımlarını 19 Eylül’de tek taraflı uygulamaya başlamıştı.

WASHİNGTON: İRAN’LA GÖRÜŞMELERE BAŞLAMAYA HAZIR

Bu arada ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ın “İran’ın nükleer anlaşma (JCPOA) kapsamındaki taahhütlerini tam olarak yerine getirmesi halinde ABD’nin aynısını yapacağı ve İran ile görüşmelere başlamaya hazır olduğunu” açıklamasının ardından Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price konuyla ilgili yeni bir açıklama geldi.

Price açıklamasında, “ABD, İran’ın nükleer programıyla ilgili atılacak diplomatik adımları müzakere etmek amacıyla P5+1 ülkeleri ile İran’ın yer alacağı bir toplantıya ilişkin Avrupa Birliği Yüksek Temsilcisinden gelecek daveti kabul edecektir” ifadesini kullandı.

Telekonferansla basın mensuplarına Blinken’ın açıklamalarını değerlendiren ve adları açıklanmayan iki Dışişleri Bakanlığı yetkilisi ise, söz konusu davetin henüz gelmediğini, ancak yakın zamanda gelmesini beklediklerini kaydetti.

Yetkililerden biri, “İlk adım olarak AB tarafından organize edilecek toplantıya katılmaya hazır olduğumuzu belirtiyoruz. Ancak ondan sonrası İran’a kalmış, İran kendi tercihini yapacaktır” değerlendirmesini yaptı.

Aynı yetkili, ABD’nin sırf anlaşmaya dönmüş olmak için “taviz vermeyeceğini”, İran’ın orijinal JCPOA anlaşma koşullarına tamamen dönmesi halinde nükleer anlaşmayla ilgili iki ülkenin de ortak bir noktada buluşabileceğini belirtti.

İRAN’DAN ‘ADIMLAR OLUMLU’ MESAJI

İran, ABD’nin bu hamlelerini ‘olumlu bir gelişme’ olarak değerlendirdi. İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, Twitter hesabından paylaştığı mesajında, eski ABD Başkanı Donald Trump döneminde alınan ve BM Güvenlik Konseyi (BMGK) tarafından da kabul görmeyen kararın, “hukuki geçerliliğinin olmadığının kabul edilmesinden” memnun olduklarını belirtti.

ABD’ye nükleer anlaşmayı destekleyen 2231 sayılı BMGK kararına uyması çağrısında bulunan Zarif, “ABD, şartsız ve etkili olacak şekilde Trump tarafından uygulanan tüm yaptırımları kaldırmalıdır. Ondan sonra biz de aldığımız iyileştirici önlemleri geri çekeceğiz” ifadelerini kullandı.

BLİNKEN İLE 3 AB DIŞİŞLERİ BAKANINDAN ORTAK AÇIKLAMA

Dün ABD Dışişleri Bakanı Blinken, Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian, İngiltere Dışişleri Bakanı Dominic Raab ve Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas ile İran konusunda bir video konferans gerçekleştirmişti.

Toplantının ardından yapılan ortak yazılı açıklamada, İran’ın JCPOA kapsamındaki taahhütlerini tam olarak yerine getirmesi gerektiği vurgulanmıştı.

Açıklamada, “Bakan Blinken, ABD Başkanı Joe Biden’ın dediği gibi İran’ın JCPOA kapsamındaki taahhütlerini tam olarak yerine getirmesi halinde ABD’nin aynısını yapacağı ve İran ile görüşmelere başlamaya hazır olduğunu hatırlattı” ifadesi kullanılmıştı.

ABD Başkanı Biden, göreve geldikten sonraki açıklamalarında İran’la nükleer anlaşmaya dönebileceklerinin sinyallerini vermişti. 8 Mayıs 2018’de dönemin ABD Başkanı Donald Trump, 2015’te imzalanan İran’la nükleer anlaşmadan ayrıldıklarını açıklamıştı.