27 Mayıs olmasa CHP iktidar olurdu

27 MAYIS CHP’Yİ KÜÇÜLTTÜ! Bugün dönüp baktığımızda 27 Mayıs darbesinin demokratikleşmenin önünü kestiğini açıkça görüyoruz. CHP’nin “İlk Hedefler Beyannamesi”ndeki temel yaklaşımların 1961 Anayasası’nın belkemiğini oluşturması da bu gerçeği değiştirmez… Demokratik muhalefetin “eşit muamele” görmesinden Anayasa Mahkemesi kurulmasına, seçim sisteminin değiştirilmesinden basın üzerindeki baskının kaldırılmasına, ekonomide merkezi bir planlama teşkilatının kurulmasından, devletin sosyal adalet anlayışının geliştirilmesine ve üniversitelerin yeniden yapılandırılmasına kadar uzanan "İlk Hedefler Beyannamesi"ndeki taleplerin 1961’de yüzde 61 oyla kabul edilen yeni Anayasa’ya yansımış olması kuşkusuz çok  olumluydu. Ancak darbe, yalnızca demokrasinin önünü kesmekle kalmadı, fiili olarak CHP’yi önce darbe ortağı, sonrasında kayda değer adımları atamayan etkisiz, yetkisiz ve beceriksiz koalisyon hükümetlerinin büyük ortağı yaparak kamuoyunda CHP’den, dolayısıyla “bu soldan bir şey olmaz” anlayışının Türkiye’ye yerleşmesinin zeminini oluşturdu… ABD desteğinde yapılan darbe, fiili olarak CHP’nin tek başına iktidarının önünü keserken, diğer yandan özellikle 1955 sonrası çok yıpranmış, 1957 seçimlerini fiili olarak kaybetmiş, dibe vurmak üzere olan Demokrat Parti’yi, “Yassıada yargılamalarıyla” mazlum ve mağdur yaptığı gibi yeniden diriltmiştir. Yassıada'da toplam 592 kişinin yargılandığı ve 11 ay süren davalar sırasında adaletsizlik çok üst boyutlara vardı, yargılamanın “biçimi ve içeriği” önemli bir dönemin sorumlularını “mağdur ve mazlum” yaptı… Özellikle 1955 sonrası demokratikleşmeyi savunarak ciddi bir muhalefet yapan ve 1957 seçimlerinde yüzde 41 oy alan CHP darbeden 16 ay sonra yapılan seçimlerde yalnızca yüzde 36,7 oy alabildi. (İki seçim arasında oy kullanan seçmen sayısı yaklaşık 1 milyon artmış olmasına rağmen 1957’de 3 milyon 825 seçmenin oyunu alan CHP, 1961’de 3 milyon 724 bin seçmenin oyunu aldı!) 1961 seçim sonuçlarına da yansıdığı gibi ordunun müdahalesi ve adaletsiz bir yargılama süreci, cezaevinde yaşanan ölümler ve idamlar mağdur ve mazlum yarattı, darbenin faturası da CHP’ye çıkartıldı. Yassı Ada yargılamalarında izlenen adaletsiz yargılama biçimi DP’nin anti demokratik uygulamalarını önemli ölçüde unutturdu. Nitekim 1961 seçimlerinde DP’nin devamı partiler (AP, YTP) oyların yaklaşık yüzde yüzde 50’sini alırken, Osman Bölükbaşı’nın CKMP’si de yüzde 14 oy aldı.